Sau 14 năm áp dụng phương pháp phẫu thuật mộng thịt ghép kết mạc 2 vạt xoay, Khoa Mắt Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh đã chữa khỏi hàng ngàn ca mắt bị mộng thịt. Đây là phương pháp do bác sĩ chuyên khoa I Lê Phú cùng các cộng sự trong khoa nghiên cứu.
Bệnh mộng thịt ở mắt là tình trạng trong mắt có một mảng màu trắng đục hoặc trắng hồng xuất phát từ góc mắt ra hoặc từ phía thái dương vào.
Mộng thịt có thể lan đến che phủ giác mạc – con ngươi, làm ảnh hưởng đến thị lực như mờ, loạn thị, ở mức độ nặng có thể gây mù. Một số biểu hiện thường thấy: Đỏ mắt, ngứa, cộm mắt. Các triệu chứng này tăng lên khi người bệnh tiếp xúc với khói, bụi, gió. Mờ mắt, kích ứng mắt, nhìn kém nếu mộng thịt lan sâu vào giác mạc.
Nguyên nhân gây bệnh mộng thịt ở mắt chưa được khẳng định rõ, nhưng bệnh thường gặp ở những người phải thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Bệnh có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai mắt, hiện nay vẫn chưa có thuốc làm thoái lui hoặc mất hẳn mộng thịt. Khi mộng thịt ở mắt phát triển, xâm lấn vào giác mạc và ảnh hưởng đến thị lực thì phẫu thuật cắt bỏ mộng thịt là phương pháp điều trị duy nhất.
Các bác sĩ Khoa Mắt, Bệnh viện Đa khoa tỉnh thực hiện ca mổ mộng thịt.
Ông Lê Văn Liên (phường Phước Hải, TP. Nha Trang) bị mộng thịt xâm lấn phần tròng đen cả 2 mắt. Tháng trước, ông đã phẫu thuật 1 mắt bằng phương pháp ghép kết mạc 2 vạt xoay. Kết quả sau phẫu thuật tốt nên ông tiếp tục trở lại khoa phẫu thuật cắt bỏ mộng thịt ở mắt còn lại. Ông Liên chia sẻ: “Trước khi mổ, mắt tôi kèm nhèm, khó chịu. Sau khi mổ tôi thấy dễ chịu hẳn, mắt đã nhìn rõ. Mổ bằng phương pháp này không đau, thời gian phẫu thuật cũng nhanh”.
Trước đây, đối với bệnh mộng thịt ở mắt, Khoa Mắt BVĐK tỉnh sử dụng phương pháp phẫu thuật ghép vạt rời. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, trường hợp mộng thịt lớn khó áp dụng, dễ tái phát. Nhận thấy những nhược điểm nói trên, bác sĩ Lê Phú – Trưởng khoa Mắt, BVĐK tỉnh cùng các cộng sự trong khoa đã nghiên cứu, áp dụng thành công phương pháp phẫu thuật ghép kết mạc 2 vạt xoay để điều trị bệnh mộng thịt. Phương pháp này đã đạt mục tiêu: An toàn, hiệu quả, thẩm mỹ và đặc biệt tỷ lệ tái phát rất thấp.
Hiện nay, y văn thế giới chưa có báo cáo nào về phương pháp ghép kết mạc 2 vạt xoay. Vì thế, có thể xem đây là phương pháp mới của Việt Nam và thế giới.
Bác sĩ Lê Phú cho biết, với phương pháp ghép kết mạc rời, bác sĩ sẽ lấy miếng kết mạc (là phần lòng trắng ở 1 vùng bên cạnh con mắt đó) ghép vào mộng thịt bị cắt bỏ; còn phương pháp ghép kết mạc 2 vạt xoay thì sử dụng 2 vạt phía trên và phía dưới ghép thay thế vào chỗ vừa cắt mộng thịt. Do đó, vạt rất lớn, tạo được hàng rào bảo đảm ngăn chặn sự tái phát của mộng thịt, vừa nuôi dưỡng mạch m.áu tốt, lành nhanh. Sau 2 tuần, mắt bệnh nhân trở lại bình thường. Đặc biệt, do sử dụng 2 vạt nên những trường hợp mộng thịt lớn được áp dụng dễ dàng. Ở những phương pháp mổ mộng thịt khác, thường dùng phân bào hoặc ghép màng ối chống hiện tượng tái phát. Điều này vừa tốn kém vừa có thể có những biến chứng lâu dài. Khoa Mắt, BVĐK tỉnh không sử dụng những phương pháp nói trên nên an toàn cho bệnh nhân”.
Trung bình mỗi năm, Khoa Mắt, BVĐK tỉnh mổ khoảng 500 ca mộng thịt, trong đó chỉ 2 – 3 ca bị tái phát. Đến nay, có hơn 7.000 ca được áp dụng phương pháp này. Với những ưu điểm do phương pháp này mang lại, những năm qua, Khoa Mắt BVĐK tỉnh đã chuyển giao kỹ thuật nói trên cho một số tỉnh, thành khác.
Phẫu thuật mộng mắt to nhất từ trước đến nay che kín đồng tử người bệnh
Các bác sĩ Liên chuyên khoa Mắt – Tai mũi họng – Răng hàm mặt – Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ phẫu thuật cắt mộng mắt to chưa từng thấy từ trước đến nay cho một người bệnh.
Người bệnh Phan Thị M sinh năm 1957 trú tại Đào Xá – Thanh Thủy – Phú Thọ có mộng mắt từ nhỏ nhưng vì sợ đau không đi khám. Gần đây, do người nhà giục nhiều nên đã đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ khám.
Được các bác sĩ chuyên khoa Mắt thăm khám xác định thị lực của người bệnh mắt phải đếm ngón tay nhìn được 2m, mắt trái 2/10, mộng mắt bên phải đã bò qua đồng tử, che kín hết lỗ đồng tử. Người bệnh có chỉ định phẫu thuật cắt mộng, ghép kết mạc rìa tự thân.
Hình ảnh mộng mắt bò che kín đồng tử của bệnh nhân.
Sau phẫu thuật 1 ngày, người bệnh nhìn tốt, không đau, chuẩn bị được ra viện.
Bác sĩ CKI Hà Thị Dung – Khoa Liên chuyên khoa Mắt – Tai mũi họng – Răng hàm mặt cho biết, đây là người bệnh có mộng mắt to nhất từ trước đến nay được chúng tôi tiếp nhận và phẫu thuật. Thân mộng to và dày nên trong quá trình phẫu thuật khó khăn hơn và mất nhiều thời gian hơn các ca bệnh khác.
Qua đây, bác sĩ Dung khuyến cáo người dân, khi phát hiện những dấu hiệu bất thường về mắt hoặc có mộng mắt nên đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa Mắt thăm khám và tư vấn biện pháp điều trị hợp lý.
Người bệnh không nên vì sợ đau mà không đi khám, điều trị để mộng mắt ngày càng to sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh cũng như quá trình điều trị bệnh. Hiện nay phương pháp phẫu thuật cắt mộng mắt hiện đại không đau, thời gian nằm viện sau phẫu thuật ngắn, thị lực của người bệnh sớm hồi phục.
Mộng mắt là bệnh phổ biến, thường gặp ở các quốc gia nhiệt đới và cận nhiệt đới. Những yếu tố môi trường liên quan đến nguyên nhân cơ chế bệnh sinh như gió, bụi, ánh nắng mặt trời. Tỷ lệ bệnh có thể khác nhau do vị trí địa lý, Talbot xác nhận năm 1948, vùng quanh xích đạo khoảng 37 độ có tỷ lệ mộng mắt cao hơn.
Mộng mắt phát triển, làm ảnh hưởng đến thị lực và gây nên loạn thị. Mộng mắt có thể gây kích thích đỏ mắt, chảy nước mắt, mất thẩm mỹ. Nếu không được điều trị có thể gây ra những biến chứng như viêm loét giác mạc, dính mi cầu và có thể dẫn đến mù loà.
